Μια ενδιαφέρουσα κοινωνική άσκηση

Μία άσκηση για την άντληση είδησης με πραγματικό γεγονός. Το δημιούργησε ο δημοσιογράφος Λάμπης Ταγματάρχης και είναι ενδεικτικότατο ότι “ο δημοσιογράφος δεν πρέπει να πιστεύει ούτε στα μάτια του, αν δεν ερευνήσει πρώτα ένα γεγονός σε όλες τις παραμέτρους του“.

* Εδώ θα προσθέσω ότι το ίδιο ισχύει και για τον πολιτικό αλλά και για κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη.

“Ο καθηγητής κατά τη διάρκεια του μαθήματος σήκωσε μια φοιτήτρια που καθόταν στην πρώτη σειρά του αμφιθεάτρου και τη φίλησε στο στόμα. Ακολούθως ζήτησε από τους φοιτητές του να καταγράψουν το περιστατικό και να το επεξεργαστούν ως είδηση.

Είναι ενδεικτικό ότι μόλις είχε ολοκληρωθεί εκτενέστατη συζήτηση για τους ηθικούς κανόνες στο ρεπορτάζ, τα διλήμματα, την εισβολή στην ιδιωτική ζωή κ.λπ., και είχε επισημανθεί στους φοιτητές η ανάγκη να ερευνούν σοβαρά και να ψάχνουν σε βάθος κάθε θέμα πριν το μορφοποιήσουν ως είδηση.

Όλοι οι φοιτητές είδαν το ίδιο ακριβώς περιστατικό και κατέγραψαν αυτό που είδαν. Οι περισσότεροι αντέδρασαν έντονα καυτηριάζοντας τη συμπεριφορά του καθηγητή τους. Ένας αποχώρησε επιδεικτικά από το αμφιθέατρο σε ένδειξη διαμαρτυρίας γι’ αυτό που συνέβη στη συμφοιτήτρια του.

Άλλος έγραψε : “Ήρθε να λυτρώσει τα σεξουαλικά του βίτσια”.

Άλλος : “Σεξουαλική επίθεση σε φοιτήτρια την ώρα του μαθήματος”.

Τρίτος έγραψε : “Πείραμα με σεξουαλικές προεκτάσεις”.

Κι ένας του φώναξε : “Σας έχω βγάλει και φωτογραφία με το κινητό μου. Δεν φοβόσαστε ότι αύριο θα είστε πρωτοσέλιδο;”

Ο καθηγητής αφού ευχαρίστησε τους φοιτητές του για τη συνεργασία, τους ανακοίνωσε ότι αν δεν είναι εξαιρετικά προσεκτικοί και δεν ερευνούν αυτό που πρόκειται να γράψουν, δεν θα γίνουν ποτέ καλοί δημοσιογράφοι“.

Τα λάθη των σπουδαστών κατά σειρά είναι :

➡️ Κανένας δεν απευθύνθηκε ως όφειλε στους ήρωες του γεγονότος για πρόσθετα στοιχεία και διευκρινίσεις. Ξέχασαν όλοι ότι ο υποψιασμένος δημοσιογράφος “δεν πιστεύει ούτε στα μάτια του”.

➡️ Κανείς από τους φοιτητές-ρεπόρτερ δεν διερεύνησε το γεγονός, δεν έκανε ρεπορτάζ για να αναδειχθεί η είδηση, για να διαπιστώσει αν το γεγονός που είδαν πράγματι αποτελεί είδηση.

➡️ Κανείς δεν ρώτησε το “θύμα” ποια ήταν η αιτία και η σημασία του γεγονότος, αν είχε κάποια σχέση με τον καθηγητή, αν είχε προηγηθεί κάτι, αν είχε προκληθεί ή είχε προκαλέσει τον καθηγητή.

➡️ Κανείς δεν παρατήρησε ότι η φοιτήτρια – “θύμα” ήταν τελείως άγνωστη σε αυτούς και δεν την είχαν ξαναδεί ποτέ στη σχολή.

➡️ Κανείς δεν πρόσεξε ότι αυτή η φοιτήτρια, ήταν τουλάχιστον δέκα χρόνια μεγαλύτερή τους, πράγμα όχι σύνηθες.

➡️ Κανείς δεν πρόσεξε ότι η φοιτήτρια – “θύμα” δεν είχε μιλήσει με κανέναν, αφού δεν γνώριζε κανέναν, πράγμα ασύνηθες.

➡️ Κανείς δεν σκέφτηκε ότι το θέμα που μόλις είχε αναλυθεί από τον καθηγητή είχε τίτλο “Ηθικοί κανόνες στη δημοσιογραφία”, ώστε να υποψιαστεί κάποια σκοπιμότητα σε αυτό που έβλεπε.

➡️ Κανείς δεν ρώτησε κάτι τους μάρτυρες του γεγονότος, δηλαδή συμφοιτητές που κάθονταν δίπλα στο “θύμα”, για διασταύρωση στοιχείων, αν παρατήρησαν κάτι αξιοπρόσεκτο που δεν είδαν οι ίδιοι στη συμπεριφορά του “θύματος” ή στη συμπεριφορά του “θύτη” – καθηγητή.

➡️ Κανείς δεν φρόντισε να ρωτήσει τον καθηγητή γιατί έκανε αυτή την προκλητική κίνηση και κανείς δεν υποψιάστηκε ότι μπορεί να ήταν ένα διδακτικό τέχνασμα.

➡️ Κανείς δεν ρώτησε τον καθηγητή γιατί διάλεξε αυτή τη φοιτήτρια κι όχι μια άλλη.

Ο καθηγητής αφού απαρίθμησε τα λάθη των μαθητών του, τους “σύστησε” το θύμα, το οποίο ήταν η . . . σύζυγός του.

Συμπέρασμα

Ακόμη και αν είμαστε εμείς οι ίδιοι μάρτυρες ενός γεγονότος, δεν πιστεύουμε στα ίδια μας τα μάτια και φροντίζουμε να κάνουμε διεξοδικό ρεπορτάζ ή έλεγχο, αναζητώντας απαντήσεις στα βασικά ερωτήματα που διερευνούν ένα γεγονός με ειδησεογραφική αξία.